ˆ ˆŒˆ ˆŸ Š Œ ƒˆˆ 60Ä1000 ŒÔ ˆ ˆŠ ˆŸ Ÿ ˆ ˆ ˆ ˆ Š ˆ Š ˆŠˆ

Transkript

1 Ó³ Ÿ , º 1(206).. 144Ä163 ˆ ˆŠ ˆ ˆŠ Š ˆ ˆ ˆŒˆ ˆŸ Š Œ ƒˆˆ 60Ä1000 ŒÔ ˆ ˆŠ ˆŸ Ÿ ˆ ˆ ˆ ˆ Š ˆ Š ˆŠˆ.. É ³μ μ 1,. Œ. ˆ μ,.. ˆ μ,.., ƒ.. Ö μ ƒ É Ê ± É ÉÊÉ Ö μ Ë ± ³... Šμ É É μ ˆ ŠÊ Î Éμ ± É ÉÊÉ, ƒ ÉÎ, μ Ö ˆŸ ˆ Šˆ μ É Ö Ê ²Ó Ò Í É μ ÒÉ Õ Ô² ±É μ μ ±μ³- μ É μ Ò ²Ö Ê Í ±μ ³μ. ³ μ μ ÒÌ É Ê³ Éμ É ± Ì ÒÉ Ö ²ÖÕÉ Ö Êα μéμ μ ³ μ Ô. μé É ² Ò Ê²ÓÉ ÉÒ ³μ ² μ Ö ³ Éμ μ³ Œμ É -Š ²μ μìμ Ö μéμ μ Ô 1000 ŒÔ Î μ ²μÉ É ² ³ μ²óë ³ μ ² Ò ² Ò ÔÉ Ì μ ²μÉ É ² ²Ö μ²êî Ö Ô 60, 100, 200, 300, 400, 500, 600, 700, 800, 900, 1000 ŒÔ. Ò μ² μ É ²Ó μ ² μ ²Ó Ï μ μìμ - Ö ÔÉ Ì Êαμ μ É ±ÉÊ É μ É μ ± μ²ó μ μ ²μÉ É ²Ö ³. μ²êî Ò μ μ Ò É μ É Î ± ³ É Ò ²Ö ± μ μ Êα, É ± ± ± É μ ÉÓ, Ô É Î ± Ö μ μ μ μ ÉÓ, ³ Ò Êα, μ μ μ μ ÉÓ μ μ É É μ μ ² Ö. A universal center for testing electronic components (ECB) for the needs of aviation and space is created on the SC-1000 PNPI RNC KI. One of the main instruments of these tests is variable energy protons beams. This paper presents the Monte Carlo simulations results for proton beam with energy of 1000 MeV passing through copper and tungsten degraders, and deˇnes the length of these degraders to obtain energy 60, 100, 200, 300, 400, 500, 600, 700, 800, 900, 1000 MeV. Detailed studies of further transmission of the proton beams along the beam line using copper degrader are accomplished. Basic theoretical parameters for each proton beam, such as the intensity, the energy heterogeneity, the beam size, uniformity of its spatial distribution, are obtained. PACS: dg ˆ Ì μí ±²μÉ μ ( -1000) É Ê ±μ μ É ÉÊÉ Ö μ Ë ± ³... Šμ É É μ ( ˆŸ ) μé É Ê Ï μ Ê ±μ Ö É μéμ Ò μ Ë ± μ μ Ô 1000 ŒÔ É μ É Ò μ μ Êα 1 ³±. Ê - ±μ É ² ËÊ ±Í μ Ê É É ² Ö ÉÓ μéμ ÒÌ, π- μ-³ μ ÒÌ Êαμ, É ± É μ Ò ÊÎμ± [1]. ±μ ²Ö Ï Ö μ²óïμ μ ± Ê μ ² ³ ËÊ ³ É ²Ó μ 1 start@pnpi.spb.ru

2 Î É μ É ³ Í Ö Êαμ μéμ μ ³ μ Ô 60Ä1000 ŒÔ 145 Ö μ Ë ± μμ ÒÌ ±² ÒÌ Î Î Ð μ ± É μé μ ÉÓ Êα Ì μéμ μ μ² ±μ Ô, Ð ²ÊÎÏ ³ μ Ô μ - μéμî ÒÌ μ μ Ê É μ ±. μ Ò³ μ μ μ³ μ²êî Ö É ± Ì Êαμ, Ï μ±μ ³ Ö ³Ò³ ³, Ö ²Ö É Ö ³ Éμ Éμ ³μ Ö Î μ μ Êα Î É ³ Ì ³ μ Í μ ÒÌ μé Ó Ð É, É.. μ μ μ²ó μ Ö μ ²μÉ É ²Ö. μ ³Ö É ±μ μ μ Ò² ² μ ˆŸˆ [2] ²Ö μ²êî Ö ³ Í ±μ μ Êα Ô 200 ŒÔ Ìμ μ μ Å Ô 680 ŒÔ Å μ Êα ³ μ Ô Í ±²μÉ μ μ³ ³ Í ±μ³ Í É [3]. ˆŸ ÔÉμÉ ³ Éμ É ± Ò² μ²ó μ : Ô± ³ É Ì μ ² μ- Õ Ê Ê μ μ pp- Ö Ö μ Ô 500Ä1000 ŒÔ [4] μ ³ Õ Î Í ²μ Ê Ò Ö [5]. ²Ö ÔÉ Ì Í ² Ò² μé ² μ ÊÎμ± ³ μ Ô μé 200 μ 1000 ŒÔ μé μ É ²Ó μ ³ ² Ó±μ É μ ÉÓÕ 10 5 Ä [6]. ±μ ÉμÖÐ ³Ö ³ μ Ê ±μ É ² ²Ê É Éμ²Ó±μ ²Ö - Ï Ö ÊÎ ÒÌ Î. μ²óï Ö μ²ö Ì μî μ ³ μé μ É Ö ²Ö ±² ÒÌ Í ². μéμ Ö É Ö Ô Êα 1000 ŒÔ (ƒ ÉÎ ± ³ Éμ Ò² É) É μî Ó Ìμ μï ʲÓÉ ÉÒ, μ ³ μ Î μ μ μ²ó μ Ê ± ³ ± Ê μ³ μ² [7]. μôéμ³ê ˆŸ μ μ² É ²Ó μ Ò² ² μ μ ³μ μ ÉÓ μ Ö μéμ μ μ Êα Ô 140Ä230 ŒÔ ÊÎ Éμ³ ÔËË ±É ± Ô ²Ö ² Î Ö μ²ó ÒÌ μ ±μ²μ Î ± ³ μ² Ö³ ÊÉ Ì μ μ [8]. Ò μ²- μé [4Ä6, 8] Ò² μ²ó μ ³ Ö μ É Ö ±μ É Ê±Í Ö μ ²μÉ É ²Ö, ±μéμ Ö É ²Ö² μ μ μ ³ ÒÌ Í ² Î ± Ì ±μ ³ É μ³ 80 ³³, Ê É μ - ² ÒÌ ²ÖÕÐ Ì ²μÉ ÊÕ Ê ± Ê Ê. μ ²μÉ É ²Ó Ò² μ²μ ² ±μ ± Ò μ μ³ê μ± Ê Ê ±μ É ²Ö, ³ μ ² Ò ²Ö μ²êî Ö É Ê ³μ Ô μ ÊÐ É ²Ö²μ Ó ÊÎ ÊÕ. É ²Ó μ μ μ ±² μ Ö ±² Ö μ ² ³. ²Ö Ê Ï μ μéò Í μ μ ±μ ³ Î ±μ É Ì ± Ê ²μ ÖÌ Í μ Ìμ ³ Í μ μ Éμ - ± Ö Ô² ±É μ ± ˆŸ μ ³ É μ ˆˆ ±μ ³ Î ±μ μ μ μ É μ Ö μ É Ö Ê ²Ó Ò Í É μ ÒÉ Õ Ô² ±É μ μ ±μ³ μ É μ Ò ( Š ) ²Ö Ê Í ±μ ³μ. ³ μ μ ÒÌ É Ê³ Éμ É ± Ì ÒÉ Ö ²Ö- ÕÉ Ö Êα μéμ μ ³ μ Ô. ±μ ²Ö ³ μ ÒÌ Í μ ÒÌ ÒÉ - Š μ Ìμ ³μ ³ ÉÓ Ò É μ É ³Ò Êα μ² Ï μ± ³, Î ³, μ μ³ Ë ± μ ÒÌ Ô 60, 100, 200, 300, 400, 500, 600, 700, 800, 900, 1000 ŒÔ μ μ² É ²Ó Ò³ μ μ³ ÒÌ μ É. Î É μ É, ²Ö Í μ ÒÌ ÒÉ Ê μ ³ ÉÓ μ² Ò μ± Éμ± Êα ²μÉ μ ÉÓÕ μéμ± 10 8 ³ %- μ ² ÉÓÕ μ μ μ μ É Êα ³ 25 ³³ ³ É, Ê μ É ± μ Î ÉÓ μ ³μ μ ÉÓ ³ Ö É ³ ÉÊ Ò μ Ñ ±É ÒÉ μé +25 μ +125 C. ²Ö ² Í Ì ÔÉ Ì Ê ²μ É Ê É Ö μ ÉÓ μ ²μÉ É ²Ó É Í μ Ò³ ³ ³ μ ² Ò. Î ³ μ Ìμ ³μ μ ² ÉÓ ³ É ², ±μéμ μ μ ³μ μ μéμ ÉÓ μ ²μÉ É ²Ó μé ÉÓ μ Éμ³ É μ ÊÕ ±μ - É Ê±Í Õ. Éμ μ μ² É ²Ö ± μ μ Ô± ³ É ² ±μ μ μ Ê É ² ÉÓ μ Ìμ ³ÊÕ ² Î Ê Ô Êα, É ± ÊÐ É μ ÉÓ μ ÊÕ Ê ±Ê μ ²Ê ÕÐ μ ² μ μ É ²Ó Ò Ìμ Ê ±μ É ²Ó μ μ ³. ³ μ ²μÉ É ²Ó ² É ²Ó μ μ²μ ÉÓ ³ ± ³ ²Ó μ ² ±μ ± Ëμ±Ê ÊÕÐ ³ ² ³ ± - ², ÎÉμ Ò Ê ² Î ÉÓ É μ ÉÓ Êα ± Ì Î ÖÌ Ô. ÔÉμ³ Ê μ ² μ ÉÓ μ² μ ±μ³ ÓÕÉ μ Ê ² ³ É Ò³ Ô² ³ É ³ μ ±É - Ê ³μ μ É ±É, μ ÉÓ μ ÉμÖ Ò ÒÉ É ²Ó Ò É ²Ö μéò Êα Ì -

3 146 É ³μ μ... Ò³ ³ É ³, ±μ Î μ³ Î É ³ ± ³ ²Ó Ò³ μ μ³ Éμ³ É μ ÉÓ μí μ ²ÊÎ Ö Š. Ò μ² É ±μ μ Ï μ μ ³³Ò μé μ ²μ É Ê μ ³± Ì Î Éμ ²Ö ± - μ μ É Ê ³μ μ Î Ö Ô Êα. μ ³³ μ³ ±μ³ ² ± Geant4 [9] ³ Éμ- μ³ Œμ É -Š ²μ Ò²μ μ μ ³μ ² μ μìμ Ö μéμ μ Ô 1000 ŒÔ Ò³ μ É ³, μé ÕÐ ³ ³ É Ò Ô± ³ É ²Ó μ μ Êα, Î μ ²μÉ É ² ³ μ²óë ³ Ò² μ ² Ò ² Ò μ ²μÉ É ² ²Ö Ô 60, 100, 200, 300, 400, 500, 600, 700, 800, 900, 1000 ŒÔ. ÔÉμ³ Ò² ÒÎ ² Ò ³ É Ò ± μ μ Êα ʱ μ μ μ, μï Ï μ μ ²μÉ É ²Ó ³. μ²êî Ò Ò Ò² μ²ó μ Ò ± ± Ìμ Ò ²Ö μ ³³ Œ μ [10] É ³Ê³ [11], ±μéμ Ò μ μ² ² μ ² ÉÓ É ±Éμ Õ ± μ μ μéμ ± ², μ É μ É ³ Í Õ ³ É μ Êα ³ μ ² ÉÓ μ É ³ ²Ó Ò ³Ò Ì ³ É ÒÌ Ô² ³ Éμ É ±É. ÔÉμ³ μ²êî Ò μ μ Ò É μ É Î ± ³ É Ò ²Ö ± μ μ Êα, É ± ± ± É μ ÉÓ, Ô É Î ± Ö μ μ μ μ ÉÓ, ³ Ò ÊÎ- ±, μ μ μ μ ÉÓ μ μ É É μ μ ² Ö. μ² É Ö, ÎÉμ ²Ó - Ï ³ ÔÉ ³ É Ò Ê ÊÉ ÊÉμÎ Ò μ³μðóõ μμé É É ÊÕÐ Ì μ Ìμ ³ÒÌ Ô± - ³ Éμ. 1. Š ˆ œ ˆ Š Š Œ ƒˆ ˆ ± ³ Ò Ê ±μ É ²Ö, μμé É É Í μ³ μ μéò, Ò μ É Ö ³ Ê²Ó - Ò ÊÎμ± ² É ²Ó μ ÉÓÕ 300 ³± Î ÉμÉμ μ Éμ Ö 40Ä60 ƒí. μ³μðóõ - É ³Ò ³ μ ÉÖ ± ² É ²Ó μ ÉÓ ³ ± μ ³ Ê²Ó ³μ É ÒÉÓ Ê ² Î μ 10 ³. ÔÉμ³ ³ ± μ ³ Ê²Ó Êα μ² ³ ± μ Î ³ Ï μ 10, μ ² ÊÕÉ Ê Ê μ³ μ μ³ 75,1. ˆ É μ ÉÓ Ò μ μ μéμ μ μ Êα Ô 1000 ŒÔ ³μ É Ó μ ÉÓ Ö μé 10 6 μ , ³ É Êα Ëμ±Ê ³μ É ³ ÖÉÓ Ö μé 5 μ 500 ³³ É ±É Ì 2 3. ²Ó μ ÉÓ Ì μí ±²μÉ μ ˆŸ ˆ Šˆ μ Ê ²μ ² Ìμ μïμ Éμ É ³μ Î ÒÌ Éμ Î ÒÌ Êαμ, ±μéμ Ö É ². 1,, Î É μ - É, ʱ É Ö Ì ³ ³ Ð Ö μ μ Ê μ Ö: μ ²μÉ É ²Ö, ±μ²² ³ Éμ μ, μ- ÖÐ μ ³ É, ÊÌ Ê ² Éμ ± Ê μ²ó ÒÌ ² (Œ 1 Œ 2) Ô± ³ É ²Ó μ Ê É μ ± [4, 5] ² 3. ²Ö μ Ö Í μ ÒÌ ÒÉ Š μ Ìμ ³μ μ²êî ÉÓ Êα ³ - μ Ô ³ ± ³ ²Ó μ É μ ÉÓÕ, μ μ μ ²Ö ± Ì Î Ô. ² Î É μ É É ± Ì Êαμ μ ³μ μ, ÊÐ É ÒÌ ²μ± ÊÐ - É ÊÕÐ μ É ±É, Éμ²Ó±μ Î É ² Ö μ ²μÉ É ²Ö ± Ëμ±Ê ÊÕÐ ³ ² ³ ² μ³ ² Ê ±μ É ²Ö. ÔÉμ³ μ ²μÉ É ²Ó μ² ÒÉÓ μ ±É μ É ± ³ μ μ³, ÎÉμ Ò μ μ³ É ² Ö μ 90 ³ ² ±μ²² ³ Éμ 2. μôéμ³ê μ Ò ÊÎμ± μéμ μ ³ μ Ô 60, 100, 200, 300, 400, 500, 600, 700, 800, ŒÔ Ò²μ Ï μ μ ÒÉ ÉÓ Ö ² μ ÉÓ ÊÐ É ÊÕ- Ð ³ ². ÔÉμ³ ²± É ±É μ ÖÉ Ö μ μ μ³ ± μé±, Ò μ Ê ³ É ² μéμ ² Õ μ μ μ μ ²μÉ É ²Ö É Í μ Ò³ Ê ² ³, μ²μ μ μ μ μ³ ³ É ÔÉμ μ É ±É. ±μ²² ³ Éμ 1, 2 3, μ Î - ÕÐ ³ Ò Ìμ ³μ ÉÓ Êα, Ê ² É ± Ê μ²ó ÒÌ ² μé±²μ ÖÕÐ ³ É -40 μ É ÕÉ Ö ³. Ð Ö ² É ±É μ É É 26 ³, μ μ² ÒÉÓ

4 Î É μ É ³ Í Ö Êαμ μéμ μ ³ μ Ô 60Ä1000 ŒÔ 147 Экспериментальная установка Коллиматор 2 1 МЛ1 Коллиматор 3 4 Поглотитель Коллиматор 1 P3 P2 МЛ2 P A ±ÉÒ É μ É μ ± Êαμ Ì μí ±²μÉ μ ˆŸ ˆ Šˆ: 1 Å ³ μ μμ ÊÕ- Ð Ö ³ Ï Ó; 2 Å μ-³ μ Ò ± ²; 3 Å π-³ μ Ò ± ² ± Ì Ô ; 4 Å μ ÖÐ ³ É -40; π1 Åπ-³ μ Ò ± ² Ò μ± Ì Ô ; 1, 2, 3 Å μéμ Ò ± ²Ò μ ±É μ É ± ³ μ μ³, ÎÉμ Ò ³ ³μ μ Ò²μ ³ Ö μ μ³ É μ²êî ÉÓ ÊÎμ± Ò³ ³ É ³, ²Õ μ Ô Ê± μ μ ÒÏ μ. μ² É Ö, ÎÉμ ²Ö ÔÉ Ì Í ² Ê É μ É ÉμÎ μ ³ ÖÉÓ ² Ê μ ²μÉ É ²Ö ³ É Ò ³ É ÒÌ μ² μ ÖÐ ³ ³ É -40 Ê ² É Ì ± Ê μ²ó ÒÌ ². ÔÉμ³ ±²ÕÎ μ ³ μ Ìμ ³μ É ÊÐ É ÊÕÐ Ì ±μ²² ³ - Éμ μ 1 2. Ó Ê³ É μ μé³ É ÉÓ, ÎÉμ Ò ±μ²² ³ Éμ ³ É ² Ê μ²ó Êα 50 ³ ÊÉ μé É 6 4 ³ ³μ É ÒÉÓ ÖÉ. Éμ μ ±μ²² ³ Éμ ²Ê É ²Ö μ Î Ö Ìμ ³μ É Êα Ìμ ³ Éμμ É Î ±ÊÕ É ³Ê. ÉμÉ ±μ²- ² ³ Éμ Ö ²Ö É Ö Î ÉÓÕ É É μ μ μ μ Ê μ Ö Ê ±μ É ²Ö É ²Ö É μ μ μ Î ÉÒ Ì ² É, ±μéμ Ò μ³μðóõ É Í μ μ μ Ê ² Ö ³ Ð - ÕÉ Ö ±Êʳ, μ Î Ö ³ Êα μ μ μ É ² É ± ² μé 0 μ 180 ³³. μ ² Éμ ³μ Ö μ ²μÉ É ² ÊÎμ± μé±²μ Ö É Ö ³ Éμ³ μìμ É Î ±μ²² ³ Éμ 3, μ²μ Ò É ³ Ê ² Ò³ Ô± ³ É ²Ó Ò³ - ² ³. ² ÔÉμ μ ±μ²² ³ Éμ μ É ²Ö É 3 ³ μ²ó Êα, ³ É μé É Ö 110 ³³ Ö ²Ö É Ö Ë ± μ μ ² Î μ. 2. Œ ˆ ˆ ƒ ŒŒ Geant4 Š ± É μ, μ² μ Éμ Ò³ ³ Éμ μ³ ²Ö ² μ Ö μí μ μìμ - Ö ²ÊÎ Ö Î Ð É μ Ö ²Ö É Ö ³μ ² μ ³ Éμ μ³ Œμ É -Š ²μ. Ï Ë Î ± Ì Î ÔÉ ³ ³ Éμ μ³ ± μ³ê Ë Î ±μ³ê Ö ² Õ É É Ö μ-

5 148 É ³μ μ... μé É É ³ É ÊÕÐ μöé μ É Ò μí, μé ÕÐ μ ³ ±Ê. ²ÊÎ ³μ É Ö Î É Í Ð É μ³ μöé μ ÉÓ Ë Î ±μ μ μí μ μ Í μ ²Ó μ ±² Ê μ² μ Î ³μ É Ö. Éμ ³ Éμ Œμ É -Š ²μ Î Ì μ Î É Í Ð É μ É Ö ± μ- Ï μ μ³ê ³μ ² μ Õ (É μ ± ) Ö ± μ Î É ÍÒ ±μéμ μ³ μ Ñ ³ Ò³ Ì ±É É ± ³. μ μ Ò μ, ʲÓÉ É Éμ²± μ Ö, É ± Ì ±É É ± Î μ Éμ Î ÒÌ Î É Í μ ² Éμ²± μ Ö Ò Ò ÕÉ Ö μμé É É ÊÕÐ Ì μöé μ É ÒÌ ², μ Ò ³ÒÌ ËË Í ²Ó Ò³ - Î Ö³ μμé É É ÊÕÐ Ì Ô² ³ É ÒÌ μí μ. ÔÉμ³ Î Ö ËË Í ²Ó- ÒÌ Î ³μ É ³μ ÊÉ ÒÉÓ ± ± Ô± ³ É ²Ó Ò³, É ± É μ É Î ± Î É Ò³. μ μ² μ É ÒÌ Ï μ±μ μ²ó Ê ³ÒÌ μ ³³ Î É μìμ Ö ²ÊÎ Ö Î Ð É μ, μ μ ÒÌ ³ Éμ Œμ É -Š ²μ, Ö ²Ö É Ö μ ³³ Geant4 [9]. μ μé ÔÉμ μ ³³ μ ²μÉ É ² ³ - μ ² Ö ÊÎμ± μéμ μ ( ±μ²ó±μ ³ ²² μ μ ), ÒÏ Ï Ì ±μéμ μ μ ±Êʳ μ μ μ Ñ ³ É ±É Ê ±μ É ²Ö. ÔÉμ³ μ² ²μ Ó, ÎÉμ ÊÎμ± ³ É Ê μ Ê Ëμ ³Ê ³ É ³ σ x = σ z =0,64 ³ (x, z Å μ Î Ò ³ Ò) Ô 1000 ŒÔ (σ E =3, 84 ŒÔ ), ±μéμ Ò μμé É É ÊÕÉ Ô± ³ É ²Ó Ò³ ʲÓÉ É ³. ± ³ μ - μ³, μ² ²μ Ó, ÎÉμ ²μÉ μ ÉÓ ² Ö μöé μ É μμé É É ÊÕÐ Ì ² Î ³ É p(y) = 1 ] [ σ 2π exp (y a)2 2σ 2, (1) σ Å ± É Î ±μ μé±²μ ; a Å ³ É ³ É Î ±μ μ. ³μ ² μ μìμ Ö Êα ± μ Ó μ ²μÉ É ²Ó ³ Ö² Ö μ Ë Î - ± Ì ³μ É (Physics List), μ Ò ÕÐ Ô² ±É μ³ É Ò μí Ò, emstandard opt3. Ò² ÊÎÉ Ò μé Ô μ Í Õ, μ δ-ô² ±É μ μ, ³ μ μ- ± É μ Ö ( ²Ö ±μéμ ÒÌ ² μ ³μ ²Ó ±²ÕÎ ² Ó), ±μ³ Éμ μ ±μ Ö, Éμ ³μ μ ²ÊÎ, ËμÉμÔËË ±É, μ, e + e - ²ÖÍ Õ. Ò² É ± μ ±²ÕÎ Ò μ Ò ³μ É Ö (Ê Ê μ Ö, μ μ ³ - μ μ, Ò Î É Í, μ Ê Ö ²ÊÎ ËμÉμ μ, ² Ö, Ì É É μ μ, Ð ² Ö ). μ Ò É μ ² É μ ÒÌ ³μ É É ²ÖÕÉ ³μ É Ö, μ Ò ³Ò ±² μ³ G4InelasticProcess. ± É Geant4 Ê ³μÉ Ò É ³μ ² Î É Ê Ê Ì ³μ É. Éμ ² μ ɳ GHEISHA, ±μéμ Ò Ò² ² μ Ò ÊÐ Geant3 [12]. É ± ² μ É³Ò Bertini cascade Binary cascade. Ò Ì Ò² μ ²Ö Ï Ö Î μ ² É Ò μ- ± Ì Î Ô. É É ²Ó μ É ±μ GHEISHA μ Éμ É ÊÌ Î É : ²Ö μé μ É ²Ó μ ± Ì Î Ô (0Ä25 ƒô ) ²Ö Ò μ± Ì ( μ² 25 ƒô ). ±² G4LEProtonInelastics ±μ Geant4 ² μ ³ μ É Î ÉÓ, ±μéμ Ö μé Î É ± Î Ö Ô. μ μ ±μ²ó±ê ³μ ²Ó Ò² μ É μ ³ÊÐ É μ Î μ ² É Ë ± Ò μ± Ì Î Ô, ²ÊÎ μ μ ² μ Ö μ μ± Ò É Ö μ ³ ±μ ±É μ. Ö ÔÉ ³ Ò² μ²ó μ ³μ ²Ó Binary cascade, ±μéμ Ö Ìμ μïμ μé É μ ² É É ÊÕÐ Ì Î Ô. ÔÉμ ³μ ² ÉÓ Ö ±² μ, ±μéμ Ò ³μ ÊÉ ÒÉÓ ³ Ò μ μ ³ μ ² ÒÉÓ ±μ ±Ê É Ò³.

6 Î É μ É ³ Í Ö Êαμ μéμ μ ³ μ Ô 60Ä1000 ŒÔ ² ³ É ² ² Ò μ ²μÉ É ² ³ ² μ²óë ³. μ ²μÉ É ²Ó Í É ²Ó μ Î É Êα μ² ² Ö μ Ì Î É Ì Ò μ² Ò³ Í ² ³ É μ³ 80 ³³ ² μ ³ ²μÉ μ ÉÓÕ ρ m =8,88 / ³ 3, ² μ ² μ μï±μ : μ²óë ³ Å 97,50 %, ± ²Ö Å 1,75 % ² Å 0,75 % ( ) ²μÉ μ ÉÓÕ ρ w =18,6 / ³ 3 (Í ² ÔÉμ³ ²ÊÎ μ² ² Ö μéμ ² Ò³ ³ Éμ μ³ μ μï±μ μ ³ É ²²Ê ). ² μ ²μÉ É ²Ö L D ²Ö μ²êî Ö μéμ μ μ Ìμ ³μ i- Ô E i μ - ²Ö² Ó ± ± μ ÉÓ ² μ μ : L D = R 0 R i, (2) R 0 Å ² μ μéμ μ Î ²Ó μ Ô E 0 = 1000 ŒÔ, R i Å ² μ μéμ μ, ±μéμ Ö μμé É É Ê É i- Ô E i. Ò Ö ± Î É μ ²μÉ É ²Ö ³ Ó, μ Ëμ ³Ê² (2) ³μ μ μ ² ÉÓ ² Ê ³ - μ μ μ ²μÉ É ²Ö L Dm. ² Ò ÉÓ μ ²μÉ É ²Ó, μéμ ² Ò ² μ μï±μ, Éμ μ ÔÉμ Ëμ ³Ê² ³μ μ μ ² ÉÓ ² Ê - μ ²μÉ É ²Ö L Dw. ² - Ê É μé³ É ÉÓ, ÎÉμ ² Ò μ μ Î É Í μ ±μ μ Ô μ± Ò ÕÉ Ö ±μ²ó±μ μé² Î Ò³ Ê μé Ê. Éμ Ö μ É ³, ÎÉμ ³ ² Ð É μé Ô - Î É Í ³ ÕÉ É É É Î ± Ì ±É. ÔÉμ³ ² μ μ ² μ Î Ö μ É ÉμÎ μ Ìμ μïμ μ Ò É Ö μμé É É ÊÕÐ ³ ² ³ ƒ Ê É (1). ± ³ μ μ³, Î Ö L Dm L Dw É ²ÖÕÉ μ μ ³ É ³ É Î - ± μ Ö μμé É É ÊÕÐ Ì ². Î É Ì É μ ± μéμ μ μ ²μÉ É ² Ë ± μ ² Ö ³μ³ É, ±μ Ô Ö Î É ÍÒ É μ ² Ó ³ ÓÏ μ ² Î Ò E i. ± ³ μ μ³, ² μ ²μÉ É ²Ö μμé É É Ê É μé Ô Î É ÍÒ μé 1000 ŒÔ μ Ë ± μ μ Ô E i. É ². 1 É ² Ò Ê²ÓÉ ÉÒ Î Éμ ²Ö É μ ²μÉ É ²Ö, μéμ ² μ μ ² μ μï±μ. ²Ö Ö Ò ² Î Ò μ μ μéμ μ μμé É É ÊÕÐ Ì Î Ô, μ²êî Ò ³ Éμ μ³ Î Éμ Ï μ±μ É μ μ ³³ SRIM [13]. ² Í 1. Î Éμ μ μéμ μ ² Ò μ ²μÉ É ²Ö ³ ²μÉ- μ ÉÓÕ ρ w =18,6 / ³ 3, Ò μ² ÒÌ μ SRIM Geant4 E i,œô μ R i,³³ ² μ ²μÉ É ²Ö L Dw, ³³ SRIM Geant4 SRIM Geant4 60 2, , ,34 7,5 310,77 304, ,91 25,5 292,2 286, ,35 50,5 266,76 261, ,79 80,5 236,32 231, , , , , ,02 188,5 126,09 123, , , , , ,

7 150 É ³μ μ... ˆ ÒÌ É ². 1 ² Ê É, ÎÉμ ÊÎ Éμ³ Ò Ö (2) μ Ï μ ÉÓ Î É ² Ò μ ²μÉ É ²Ö L Dw μ Ò³ SRIM Geant4 ²Ö μ μ Ô μ É É - ² Î Ò ΔL 2 %, ± μ³ Ô 800 ŒÔ (ΔL =1,5 %) 900 ŒÔ (ΔL =0,37 %). Î ³ ² μ ²μÉ É ²Ö, Î É Ö SRIM, ²Ö Ì Î Ô μ± Ò É Ö μ²óï, Î ³ μ ² Ö μ ±μ Ê Geant4. ÒÉ Ò ÊÐ Ì Î Éμ [6] ʱ Ò É, ÎÉμ É ±μ μé² Î ΔL 2 % ³μ É É ± Î É ²Ó Ò³ ÉμÎ μ ÉÖ³ μ - ² ÒÌ Î Ô. μ μ Î Éμ μ μ ³³ Geant3 ÔÉμ μé Ò²μ Î É μ, ÎÉμ ²Ö μ²êî Ö Ô 200 ŒÔ μ É ³ ²Ó Ö ² μ ²μ- É É ²Ö L Dm μ É ²Ö É 48,4 ³. ² ² Ê μ ²μÉ É ²Ö ʳ ÓÏ ÉÓ 1 ³ ( 2 %), Éμ μ²êî ³ Ô Õ μéμ μ, ÊÕ 223 ŒÔ (μé² Î 11,5 %). ² ² Ê μ ²μÉ - É ²Ö Ê ² Î ÉÓ 1 ³, Éμ Ô Ö É É μ 167,5 ŒÔ (μé² Î 16,25 %). Ó Ê³ É μ μ³ ÉÓ, ÎÉμ ÔÉ Ò μé μ ÖÉ Ö ± μ ²μÉ É ²Õ ³. ³ ³ ³μ μ μ² ÉÓ, ÎÉμ ²Ó Ï ³ μéμ ² μ ²μÉ É ²Ö μé Ê É Ö Ô± ³ É ²Ó μ ÊÉμÎ Î É ÒÌ ÒÌ. μ ²μÉ É ²Ó ² ³μ É É ²ÖÉÓ μ μ μ μé ²Ó ÒÌ ±μ Ë ±- μ μ Éμ²Ð Ò, ±μéμ Ò É Í μ μ Ê É ² ÕÉ Ö ² Ê ÕÉ Ö Êα ²Ö μ²êî Ö Ê μ Ô. ±É Î ±μ ² Í μ ²μÉ É ²Ö ³ Ê É ± ³ ± ³ Ò μ ÊÏ Ò μ Ò, ±μéμ Ò ÊÎ ÉÒ ² Ó Î É Ì. μ ³μ μ, μ μ± ÊÉ Î É ²Ó μ ² Ö ÉμÎ μ ÉÓ Î Éμ ² Ò μ ²μÉ É ²Ö. ² ʲÓÉ Éμ Î Éμ μ± Ò É, ÎÉμ c ÊÎ Éμ³ μ ³ ÒÌ μ ³μ μ É μéμ ² É ² ³ Éμ μ³ μ μï±μ μ ³ É ²²Ê ²Ö ± μ μ Î Ö Ô - μ ²μÉ É ²Ó μ Ìμ ³μ ² Ò ² ³μ É ÒÉÓ Ëμ ³ μ μ μ ±μ³ Í 13 μ ÒÌ ±μ ³ É μ³ 80 ³³. ÔÉμ³ ± μ² Ò ³ ÉÓ ² - ÊÕÐ Éμ²Ð Ò: 100, 100, 50, 50, 20, 20, 10, 5, 2, 2, 1, 0,5, 0,3 ³³. μí μé± μ ²μÉ É ²Ö ÒÖ ²μ Ó, ÎÉμ μéμ ² ±μ ² μ ²μÉ μ ÉÓÕ ρ w =18,6 / ³ 3 Í μ ³μ μ, μ μ μ μ²ó μ ²μ μ μ μ μ ÉμÖÐ É Ì μ²μ. μôéμ³ê Ò²μ Ï μ Ö Ê μ ²μÉ É ² ³ ² ³μÉ ÉÓ É, ± Î É ³ É ² μ ²μÉ É ²Ö Ò É - Í μ Ö ³ Ó. Éμ μé μ ²μ μ ÒÌ Î Éμ ²Ö μ ± ±μ É Ê±Í μ ²μÉ É ²Ö μ ±μ²² ³ Éμ ³. ²Ó Ò ² Ò μ ²μÉ É ²Ö, μéμ ² μ μ ³ ²μÉ μ ÉÓÕ ρ m =8,88 / ³ 3, μ²êî Ò μ μ Î Éμ μ SRIM, Geant3 Geant4 ²Ö ÒÌ Î Ô ÒÎ ² Ò μ Ëμ ³Ê² (2), É ² Ò É ². 2. Î ÉÒ μ± ², ÎÉμ É Ì Î ± Ö ² Í Ö μ μ μ μ ²μÉ É ²Ö ³ ρ m = 8,88 / ³ 3 μ² μ ³μ μ²ó μ 11 μ ÒÌ ±μ ³ É μ³ 80 ³³ μ ² ÊÕÐ ³ Éμ²Ð ³ : 200, 150, 100, 50, 20, 20, 10, 5, 2, 2, 1 ³³. ³ É ³, ÎÉμ ²Ö Î Éμ μ Geant3 ² μ μ μ μ μ μéμ μ Ô 1000 ŒÔ Ö² Ó 525,9 ³³, ÎÉμ 1 % ³ ÓÏ, Î ³ Î É Ì μ Geant4. μ ³μ μ, ÎÉμ ÔÉμ ² Î μ Ê ²μ ² μ Ò³ ² μ ɳ ³ : ³μ ²Ó GHEISHA Geant3 ³μ ²Ó Binary cascade Å Geant4. μ Éμ μ ÉμÖÉ ²Ó É μ, ÎÉμ ²Ö ³ μ Ï μ ÉÓ Î É ² Ò μ ²μÉ É ²Ö μ SRIM Geant4 μ É ²Ö É ²Ö μ μ Ô ² Î Ê ΔL 0,7 %, ³ μ μ μ²óï ²Ö Ô 800 ŒÔ (ΔL =0,83 %) 900 ŒÔ (ΔL =0,84 %). ± ³ μ μ³, Í Ê³ ÓÏ ² Ó μ Õ ²μ Î Ò³ ² Î ³ ²Ö ², ÎÉμ ³ ³ Ê É ÉμÎ μ É μ ² ÒÌ Î Ô. ±μ μ- ³Ê ² μ ²μÉ É ²Ö, Î É Ö μ ² μ É³Ê SRIM, ²Ö Ì Î Ô μ²óï, Î ³ μ ² Ö μ ±μ Ê Geant4. É μ ÉÓ

8 Î É μ É ³ Í Ö Êαμ μéμ μ ³ μ Ô 60Ä1000 ŒÔ 151 ² Í 2. Î Éμ μ μéμ μ ² Ò μ ²μÉ É ²Ö ³ ²μÉ μ ÉÓÕ ρ m =8,88 / ³ 3, Ò μ² ÒÌ μ SRIM, Geant3 Geant4 E i,œô μ R i,³³ ² μ ²μÉ É ²Ö L Dm, ³³ SRIM Geant4 SRIM Geant4 Geant3 [6] 60 3,95 4,2 530,48 526,9 Å ,27 13,4 521,16 517,7 Å ,68 43,7 490,75 487, ,78 85,6 448,65 445, ,43 136,0 398,00 395, ,49 192,7 340,94 338, ,48 254,3 278,95 276, ,32 319,6 213,11 211, , ,31 143, ,32 458,6 73,11 72, ,43 531, ³μ μéμ μ É É μé 0,61 ³³ ²Ö Ô 900 ŒÔ μ 3,59 ³³ ²Ö Ô 60 ŒÔ. ³μÉ Ö É ± μé μ É ²Ó μ ³ ²Ò ² Î Ò, ±²ÕÎ μ, ÎÉμ ²Ö μ²êî Ö Ê μ μ Ê μ Ö Ô μ μ Ï μ ÉÓÕ 3 % μé ÊÕÉ Ö μ μ² É ²Ó Ò Ô± ³ É ²Ó Ò μ É Ö Î É ÒÌ ÒÌ Êα ³ μ Ô μ ² μ ²μÉ É ²Ö ³. Î É Ì μ μ ³³ Geant4 ²Ö μéμ μ, μï Ï Ì μ ²μÉ É ²Ó, μ ÒÌμ μ ²μ ±μ É É μ- ² Ó ±μμ ÉÒ, ³ Ê²Ó Ô Ö ± μ μ É ±, ÔÉ ³ É Ò Ò ² Ó μé ²Ó Ò Ë ² ²Ö ± μ μ É Ê ³μ μ Ê μ Ö Ô Êα Í ²ÓÕ ²Ó Ï μ ³ μ- μ± É μ μ ². μ μ² É ²Ó ÒÌ Ë ² Ì Ò ² Ó Ëμ ³ Í Ö μ Î ÒÌ μéμ Ì ( ÒÉ Ï Ì Ê Ê Ì ³μ É Éμ ³μ μ ²μÉ É ² ) μ Éμ Î ÒÌ Î É Í Ì ( μ Ê±É Ì Ê Ê Ì ³μ É ). ² μ É ²Ó μ, ÊÎμ± μ ² μ ²μÉ É ²Ö É ²Ö É μ μ ± ± ³ ³Ê³ ʳ³Ê ÔÉ Ì ÊÌ ² É (1) μμé É É ÊÕÐ ³ ³ É ³ É Î ± ³ μ Ö³.. 2 É ² Ò Ê³³ Ò Ô É Î ± ² Ö μéμ μ ²Ö - ÒÌ Î Ô ÒÌμ μ ²μÉ É ²Ö. μ, ÎÉμ ²Ö ± μ μ Ê μ Ö Ô μ ² μ ²μÉ É ²Ö, ± ± ²μ, ² μé μ μ μ μ ± ³³ É Î Ò ±² ( ±É Î ± μ Ï É ÊÕРϱ ² Ô ) Ê Ê Ì μê ʳ³ μ ². ²Ö Ô 60 ŒÔ Ê Ê μê Ö É ²ÖÕÉ μ μ Ì μ É ² Ö ³ É ³ É Î ± ³ μ - ³ (Ô ) a E =65,2 ŒÔ ³ ± É Î Ò³ μé±²μ ³ σ E = 123,51 ŒÔ, É.. Éμ Î Ò μéμ Ò μ ÊÕÉ Ë ±É Î ± Ï μ±μ ³ Ò Ëμ ²Ö Î μ μ Êα. ²Ö Ô 100, ŒÔ ±É Ò Éμ Î ÒÌ μéμ μ ³μ μ Ìμ μï ÉμÎ μ ÉÓÕ μ± ³ μ ÉÓ ² Ö³ É (1) ³ É ³ É Î ± ³ μ Ö³ a E =58,29 ŒÔ, a E = 120,72 ŒÔ, a E = 190,03 ŒÔ ³ ± É Î Ò³ μé- ±²μ Ö³ σ E =36,89 ŒÔ, σ E =60,04 ŒÔ, σ E =93,72 ŒÔ μμé É É μ. ²Ö Ê Ì Î Ô É ÊÕÉ Ö Ê μé Ò. ± ³ μ μ³, μ ² μ ²μÉ É ²Ö μ É É Ô É Î ± Ö μ μ μ μ ÉÓ ± μ μ Êα μéμ μ. ²Ó Ï ² ʲÓÉ Éμ Î Éμ μ± Ò É, ÎÉμ Ìμ Ò ÊÎμ± Ê²Ó- É É μìμ Ö Î μ ²μÉ É ²Ó Éμ²Ó±μ É Ö É μõ Ô Õ Ô É Î ±ÊÕ μ μ μ μ ÉÓ, μ ʳ ÓÏ É μõ É μ ÉÓ Î É Ö ÒÌ ³μ É.

9 152 É ³μ μ... NN / ,1 0,2 0,3 0,4 0,5 0,6 0,7 0,8 0,9 1,0 E, ГэВ. 2. ² Êαμ μ Ô ( Î Ö ± ³ ŒÔ ) μ ² μìμ Ö μ ²μÉ É ²Ö μμé É É ÊÕÐ ² Ò. N 0 =10 6 Å μ ³ μ ± ² Í 3. Î É Ò ³ É Ò Êαμ μ ² μ ²μÉ É ²Ö Ìμ ± ² É μ É μ ± a E,ŒÔ σ E,ŒÔ P,ŒÔ /c I/I 0,% σ x, ³ σ z, ³ 62,1 28,20 346,973 1,6 2,570 2, ,09 24,63 444,795 2,3 2,578 2, ,93 15,77 640,783 3,4 2,293 2, ,21 12,12 808,385 5,4 1,935 1, ,12 10,24 953,030 8,4 1,599 1, ,24 8, ,078 13,5 1,305 1, ,03 7, ,275 22,0 1,059 1, ,88 7, ,819 35,6 0,875 0, ,18 6, , ,753 0, ,85 5, ,593 82,1 0,687 0,688 ³ Î. Ó a E Å ³ É ³ É Î ±μ μ (Ô Ö) Êα ; σ E Å μ ± É Î ±μ μé±²μ ; P Å Î - ³ ʲÓ, ² Î I/I 0 ÉÓ ÔËË ±É μ ÉÓ μìμ Ö Êα Î μ ²μÉ É ²Ó ³μ É μé É μ É Ìμ - μ μ Êα. ± μ ² μ ²μÉ É ²Ö Ê ² Î É Ö Ê ²μ Ö Ìμ ³μ ÉÓ Êα ÊÐ É Ò³ μ μ³ μ É ÕÉ μ μ Î Ò ³ Ò. É ². 3 É ² Ò μμé É É ÊÕРʲÓÉ ÉÒ Î Éμ ²Ö μ μ Ô. μ, ÎÉμ ±μ³ ±É Ò μ μ Î Ò³ ³ ³ Ìμ Ò ÊÎμ± μéμ μ 1000 ŒÔ μ ² μìμ Ö μ ²μÉ É ²Ö ³ ±É Î ± μì Ö É μõ ± Ê ²ÊÕ Ëμ ³Ê, μ μ Î Ò ³ Êαμ É É Ê ² Î ³ ² Ò μ ²μÉ É ²Ö. ² Î Ò É Ê- ³ÒÌ Î Ô μ ² Ò Î É Ì μ É ÉμÎ μ Ìμ μïμ. ±²ÕÎ μ, ÎÉμ μ ± 1 ³³ ² Ê μ ²μÉ É ²Ö ²Ö Ô μ 60 ŒÔ ʳ ÓÏ ² Ò -

10 Î É μ É ³ Í Ö Êαμ μéμ μ ³ μ Ô 60Ä1000 ŒÔ 153 Î É μ Î Ô, μ μ ² Ò É μ ÉÓ Êα, ÎÉμ É ²Ö É Ö ² É ²Ó Ò³ μ ÉμÖÉ ²Ó É μ³. ɳ É ³, ÎÉμ ²Ó Ï ³ ³ Î Ô± ³ É ²Ó- Ö μ ± Î É ÒÌ ÒÌ. 3. Œ ˆ ˆ Š Œ ƒˆˆ Š ˆ Šˆ 3 μ Í ² ÉμÖÐ μéò Ö ²ÖÕÉ Ö Î ÉÒ μ É ³ Í Ö ³ É μ Êα ³ μ Ô ²Ö ÒÉ Ö Í μ μ Éμ ±μ É Š, É ± μ ² μ É ³ ²Ó ÒÌ ³μ μéò ³ É ÒÌ Ô² ³ Éμ μ²ó Ê ³μ μ É ±É ²Ö Ì É - Ê ³ÒÌ Î Ô. μ ²μÉ É ²Ó Ö ²Ö É Ö ÉμÎ ±μ³ Î É Í, μ²êî ÒÌ μ³μðóõ ± É Geant4, μ μ³ ³ É μ, ±μéμ Ò Ö ²ÖÕÉ Ö, ²Ö ²Ó Ï Ì Í ², Ìμ Ò³ Ò³ ²Ö μ ³³ Œ μ [10] É ³Ê³ [11] Œ Éμ Ò ² μ É³Ò Î É ± ² É μ É μ ±. É ³ Ê ³Ò ± - ² É μ É μ ± Êα μ Éμ É ÊÌ Ê ² Éμ ², μé±²μ ÖÕÐ μ ³ É ±μ²² ³ Éμ É ³ Ê ² Ò³ Ô± ³ É ²Ó Ò³ ² ³. μ É ³ Í Ó μ ² Ó Ëμ±Ê ÊÕÐ ÉÒ ³ É ÒÌ μ² ² Ì ²Ö μ²êî Ö Êα ³ ± ³ ²Ó μ É μ ÉÓÕ ³ ³ ²Ó μ Ï μ ³ Ê²Ó μ μ ² Ö ³ Ï. ÉμÖ ³ Ê ² ³ Ê ² É Ì Ó μ ²μ Ó, μ ±μ²ó±ê ± ² 3 μ²ó Ê É Ö ²Ö Ê Ì Í ². μ ³³ Œ μ μ μ²ö É Î ÉÒ ÉÓ ³ É Ò Î ÒÌ Éμ Î ÒÌ ÊÎ- ±μ Î É Í ³ Éμ μ³ Œμ É -Š ²μ, ±μéμ Ò μ Éμ É μ Ò ÒÏ μ²óïμ μ Î ² É ±- Éμ Î É Í, μìμ ÖÐ Ì ÊÕ ³ Éμμ É Î ±ÊÕ É ³Ê. Î ÉÒ μ μ ÖÉ Ö É ³ ±μμ É, Ö μ μ μ É ±Éμ x, z, s. Ó s ² μ ± É ²Ó μ ± μ μ É ±Éμ, μ Ó x μ²μ ²μ ±μ É É ±Éμ μ Ìμ Ê É ±Éμ, μ Ó z ±Ê²Ö ²μ ±μ É xz. É ÍÒ Êα Ìμ ³ Éμμ É Î ±ÊÕ É ³Ê Ó Ò μé ²Ó Ò³ Ë ²μ³, μ Ð ³ Ëμ ³ Í Õ μ ±μ² Î É É ±μ, ²Ö ±μéμ ÒÌ μ μ É Ö Î É, ³ É Ò, Ì ±É ÊÕÐ ÊÕ Î É ÍÊ Å ±μμ ÉÒ ±μ³ μ ÉÒ ±Éμ ³ ʲÓ, ³μ Ê²Ó ±Éμ ³ Ê²Ó Ô Ö. ² Ê É Ö μ ³³μ Geant4. Î É É ±Éμ μ μ μ³ μ³ Êɱ ³ É ÒÌ ² Ì ² Ê É Ö μ μ ÒÎ- Ò³ Ëμ ³Ê² ³ Ìμ [14]: M x,z = ( 1 l 0 1 ), (3) l Å ² μ μ μ μ μ³ Êɱ ; ( cos (l k) 1 k) ) sin (l M = k k sin (l k) cos(l k) (4) Å ²Ö Ëμ±Ê ÊÕÐ ²μ ±μ É ± Ê μ²ó μ ² Ò; k) 1 M = ch (l sh (l k) k (5) k sh (l k) ch(l k) Å ²Ö Ëμ±Ê ÊÕÐ ²μ ±μ É ± Ê μ²ó μ ² Ò.

11 154 É ³μ μ... Ëμ ³Ê² Ì (4), (5) l Å Ê ÔËË ±É Ö ² ² Ò; k = G/(3335,6P ) Šɱμ ÉÓ; P Å ³ Ê²Ó Î É ÍÒ; G Å É ³ É μ μ μ²ö ² Ò. ²Ö Î É É ±Éμ Î É Í Ö³μÊ μ²ó μ³ ³ É Ó μ²ó Ê É Ö Î ² - μ É μ ÊÉ ³ É. μ ³³ Œ μ μ μ²ö É μ²êî ÉÓ É ± Ì - ±É É ± Êα, ± ± μ²õé Ö É μ ÉÓ, μé Î É Í μé ²Ó ÒÌ Ô² - ³ É Ì É ±É, μ É É μ ² ²μÉ μ É Êα, ³ Ö μ É Ê±- ÉÊ, ³ Ê²Ó Ò ±É μ É Êα. Œμ ² μ μ μ²ö É ÊÎ ÉÓ μ³ É Õ ³ Ï. μ ³³ μé ÊÉ É ÊÕÉ μ Î Ö ³ Ê²Ó Ò μ Î É Í. ² μé±²μ É ±Éμ Î É ÍÒ μé μ É ±É ÒÏ É ÊÕ ³ ² ÉÊ Ê, Éμ É ± Ö Î É Í Î É É Ö Ò Ò Ï μéμ±. μ ʲÓÉ É ³ Î É É ±Éμ ³μ μ μ ² ÉÓ, μμ Ð μ μ Ö, ²Õ Ò ³ É Ò Êα. Î É μ É, ²Ö μ²êî Ö É É É Î ± Î ³μ μ Ê μ 5 % Î ² Î É Í ±μ Í É ±É μ Ìμ ³μ ³ ÉÓ Ä10 6 Î É Í ÒÌμ μ ²μÉ É ²Ö. Ö Ê μé μ É ²Ó μ μ Éμ Î É ±Éμ ÒÌ Î Éμ μ É Ê±ÉÊ É ±É μ ± É μ ² ³ μ É ³ Í μ ³ É μ., ³, μ É Ö ± Ò- μ Ê μ²μ Ö ³ É ÒÌ Ô² ³ Éμ É ±É, ² Î Ì ³ É ÒÌ μ² Í ²ÓÕ μ É ³ Í ÒÌ ³ É μ Êα Å É μ É, ³ Ê²Ó μ μ Ï Ö É.. ÔÉμ³ μ ² ³ μ É ³ Í μ Ñ Ö É Î É : 1) Î É É ÊÕ- Ð Ì ³ É μ Êα ; 2) ² μ ɳ μ ± μ É ³Ê³. ÔÉ Î ÔËË ±É μ ³μ ÊÉ ÒÉÓ Ï Ò ³ Éμ μ³ Œμ É -Š ²μ. Ö Ó ² μ ɳ μ ³³Ò Œ μ, ³μ μ Î É ÉÓ ²Õ Ò ³ É Ò Êα, ² μ É ²Ó μ, μ É μ ÉÓ ËÊ ±Í Õ ÔÉ Ì ³ É- μ, É ± Ò ³ÊÕ ËÊ ±Í Õ ± Î É. ± ³ μ μ³, Î μ É ³Ê³ ³ É ³ É Î - ±μ³ ² μ É Ö ± μ ±Ê ²μ ²Ó μ μ ³ ± ³Ê³ ËÊ ±Í ³ μ Ì ³ ÒÌ. μé [15] ²μ ² μ ɳ ²μ ²Ó μ μ μ ±, Ö ²ÖÕÐ Ö ±μ³ Í ³ Éμ μ Œμ É -Š ²μ É É É Î ±μ μ É. μ ² μ ² μ ɳÊ, μ ² ÒÖ Ö μ³μð ³ Éμ Œμ É -Š ²μ μ ³μ ÒÌ ³ É ²μ± ² Í Ô± É ³Ê³μ, ³ Éμ μ³ É - É É Î ±μ μ É μéò ± É Ö ²μ ²Ó Ò Ô± É ³Ê³. μ ³³ É ³Ê³ ÔÉμÉ ² μ ɳ Î É ² μ μ ² ÊÕÐ Ì ³. Î ² N-³ μ³ μ É - É ÕÉ Ö Ìμ Ò Î Ö ±μ³òì ² Î x 0 i (i =1, 2,...,n), ±μéμ Ò μ ÊÕÉ Î ²Ó μ Ï X 0 =(x 0 1,x0 2,...,x0 n ). É ³ μ ²Ö É Ö μ ² μ É ²Ó μ ÉÓ ²Ê- Î ÒÌ ±Éμ μ X k =(x k 1,xk 2,...,xk n ), k =1, 2,...,N, (6) ±μ³ μ ÉÒ ±μéμ ÒÌ ³ ÕÉ μ ³ ²Ó Ò ±μ ² Ö É (1) ³ É ³ É Î ± ³ μ ³ x 0 i ± É Î ± ³ μé±²μ ³ σ i. ²Ö ± μ μ X k ÒÎ ²Ö É Ö Î ËÊ ±Í ± Î É Φ k =Φ(X k ), Ìμ É Ö ³ ± ³ ²Ó μ Î Φ m, μ²ê- Î μ ²ÊÎ μ³ μ ±, μμé É É ÊÕÐ ³Ê ±Éμ X m. É ³ ÒÎ ²ÖÕÉ Ö ±μ³ μ ÉÒ É ËÊ ±Í Φ(X) μé μ É ²Ó μ ±Éμ X 0 : g i y i = n gi 2 i=1, (7) g i = 1 N N k=1 ΔΦ k Δx k i σ 2 i, (8)

12 Î É μ É ³ Í Ö Êαμ μéμ μ ³ μ Ô 60Ä1000 ŒÔ 155 ΔΦ k =Φ k Φ 0, Δx k i = x k i x 0 i. μ μ ÒÎ ² (6)Ä(8) μ μ É Ö ÊÉμÎ Ï Ö, μ²êî μ μ ²ÊÎ Ò³ μ μ³, μ Ëμ ³Ê² x r i = xm i + ε y i, (9) ε Å Ï É, ±μéμ Ò É Ö. É ³ ÒÎ ²Ö É Ö ËÊ ±Í Ö ± Î É Φ r =Φ(X r ), ±μéμ Ö É Ö Φ m. ² Φ m < Φ r, Éμ μ Ò μ² Ö É Ö μ Í Ö (9), ÔÉμ³ ³ Éμ X m Φ m μ²ó Ê- ÕÉ Ö Ê²ÊÎÏ Ò Î Ö X r Φ r. ² Φ m Φ r,éμφ m, X m ³ ÕÉ Ö Ìμ Ò Î Ö Φ 0, X 0 Ò μ² Ö É Ö μ Ò Í ±² ÒÎ ² (6)Ä(9). μí ÊÉμÎ Ö Ï Ö Ê ³μÉ μ ʳ ÓÏ μ ² É Ò μ ²ÊÎ ÒÌ ±Éμ μ, σ i ³ ÏÉ μ μ ³ μ É ²Ö ε. μí Ê Ò μ² Ö É Ö μ É Ì μ, μ± ³ Φ ² Ì ³ É μ x i Ê É ³ ÓÏ μ ² Î Ò. ³ ³Ê- Ð É μ μ ³ Éμ Ö ²Ö É Ö Éμ, ÎÉμ μ ² ±μ ² Ê É Ö ² Î μ Î μ ² ÉÓ ³ Ö ³ É μ ϕ j (X) 0, j =1,...,m. (10) ² μ ɳ μ ± ²μ ²Ó μ μ ³ ± ³Ê³ μ É É Ö ÔÉμ³ ³, ËÊ ±Í Ö ± Î É Φ ÊÏ Ê ²μ Ö Ö (10) ³ É Ö μ Ê²Õ ² Ö ±μ²² ³ Éμ μ ² ³ É Ò Êα. ²Ö ʲÊÎÏ Ö ³ É μ Êα Î É Ì Ò²μ ²μ μ, ÎÉμ μ ² μ ²μÉ É ²Ö μ²μ μ Ò ±μ²² ³ Éμ, μéμ ² Ò ³ ²μÉ μ ÉÓÕ ρ m =8, 88 / ³ 3. Ÿ μ, ÎÉμ ±μ²² ³ - Éμ ² É ÊÎμ± μ² ±μ³ ±É Ò³. μμé É É ³ ÕÐ ³ Ö ±É Î ± ³ μ - ³μ μ ÉÖ³ μ ³ Ð Õ μ Ò² Ò ² μ 132 ³³. Î É Ì μ² ²μ Ó, ÎÉμ Ê μé É Ö ±μ²² ³ Éμ ³μ É Ó μ ÉÓ Ö μé R =1 ³ μ R =5 ³. μ ±μ²² ³ Éμ μμ Ð ³μ É ÒÉÓ. ʲÓÉ ÉÒ ÒÎ ² É ² Ò. 3. ² ʲÓÉ Éμ Î Éμ μ± Ò É, ÎÉμ ±μ²² ³ Éμ ²Ó μ ² Ö É ² Î Ê μé Ó ²Ö Ì Î Ô ³μÉ μ³ μ ³ Ö Ê μ μé É Ö. ²Ö Î Ô Êα μéμ μ μ 60Ä400 ŒÔ ʳ ÓÏ μé Ó Î É Í ±μ²² ³ Éμ Ê ² Î R ³ É μîé ² Ò Ì ±É. ²Ö μ² Ò μ± Ì Î Ô 500Ä900 ŒÔ 1 R 3 ³ ³μ ÉÓ μé Ó μé Ê ± É Î Ö, ² Å ² Ö. ² μ Ò ±μ²² ³ Éμ μ ³ Ê ÉÓ, Éμ μ É ³ Í μ Ò Î ÉÒ É ±É μ ³μ É ÊÕÉ ÊÐ É μ Ê ² Î Î ² Î É Í, μ É Ï Ì ³ Ï. ± ³ μ μ³, ³μ μ Ò²μ Ò μ²μ ÉÓ, ÎÉμ μ Ò ±μ²² ³ Éμ ±É Î ± Ê. μ ÔÉ Î ÉÒ μ± Ò ÕÉ, ÎÉμ μé ÊÉ- É ±μ²² ³ Éμ μ É ± Î É ²Ó μ³ê μ ÉÊ Í μ μ Ê ± Ò Ê ² É É ±É, ÎÉμ Ö ²Ö É Ö ± ² É ²Ó Ò³ μ ÉμÖÉ ²Ó É μ³. μôéμ³ê É ²Ö- É Ö, ÎÉμ ʳ Ò³ ±μ³ μ³ μ³, Ê μ ² É μ ÖÕÐ ³ ³ É μ Ö³, μ² ³μ É μμé É É μ ÉÓ ±μ²² ³ Éμ Ê μ³ μé É Ö μ R =3,5 ³. Ó μé ²Ö μ Ô 60Ä400 ŒÔ μ É ²ÖÕÉ 57Ä45 %, ²Ö μ Ô 500Ä900 ŒÔ Å 40Ä20 % μé μ Ð μ Î ² Î É Í, μï Ï Ì.

13 156 É ³μ μ... Losses, R, cm. 3. ËË ±É μ ÉÓ μìμ Ö ÊÎ±μ ³ μ Ô 60Ä900 ŒÔ Î μ Ò ±μ²- ² ³ Éμ ³μ É μé Ê μ μé É Ö. ( μí É Ì μé Î ² Î É Í, μï Ï Ì μ ²μÉ É ²Ó) 3.3. É ³ ²Ó μ Î μ μ²ö μ É ² μé μìμ ± - ² É μ É μ ± 3. Ð ÖÉμ, ÎÉμ ± ² Ì ³ Éμ³, μé±²μ ÖÕÐ ³ ÊÎμ± μ μ É ²Ó μ ²μ ±μ É, Ò ÕÉ μ²ö μ ÉÓ μ μ Ê ² É ƒ ă ( μ μ É ²Ó- Ö Ëμ±Ê μ ± Ä μ μ É ²Ó Ö Ëμ±Ê μ ± ) ²Ö μ²êî Ö ³ ²μ μ ³ Êα μ ² ³ É ²μ ±μ É μ μé±²μ Ö. ±μ É ² Ò²μ ²μ μ μ Î ²Ó Ò Î ÉÒ μ É ³ Í ³ É μ. ±μ ²Ó Ï μ É ³ Í μ Ò Î ÉÒ ³ É μ ² Ê ³μ μ ± ² ÒÖ ², ÎÉμ Î μ μ²ö μ É ƒ ă ²Ö ÊÌ Ê ² Éμ ² 20Š50 É ²Ö ±μ ± É μ μ³ É ³μÉ μ μ ³ ± ² μ² Ò μ±êõ É μ ÉÓ ±μ Í É ±É, Î ³ μ É Ö. ±, - ³, μ É ³ μ Ò ± É É ² μ²ö μ ÉÖÌ ƒ ă, ƒ ă É ²Ö Ô Êα 500 ŒÔ Ò ÒÏ 20 % μ É μ É Êα ³ Ï μ Õ μ É ³ ²Ó Ò³ ± É Éμ³ ÔÉ Ì ² μ²ö μ ÉÖÌ ƒ ă, ƒ ă. Ð μ² Î É- ²ÖÕÐ Ò ÒÏ μ± Ò ÕÉ ²μ Î Ò Î ÉÒ ²Ö μ² ± Ì Î Ô Êα μéμ μ. ±, ²Ö Ô 60 ŒÔ ³ Ï μ É É μ²óï Î É Í Ê 66 %. μ³ ³μ ÔÉμ μ Ò² ³μÉ É ± Ê μ É ±²ÕÎ Ö Éμ μ μ Ê - ² É, μé² Î Ò μé ƒ ă. ʲÓÉ É Ò²μ ÒÖ ² μ, ÎÉμ μ É ±μ Î μ³ Î É Ò ÒÏ μ É μ É Êα ³ Ï, μ²μ μ ±μ Í É ±É.. 4 É ² μ É Î μ Î É μ ³ ±μ² Î É μéμ μ Êα Ì 60Ä900 ŒÔ μìμ ± ² É μ É μ ±. ʲÓÉ ÉÒ μ É ³ Í - É ²Ó É ÊÕÉ, ÎÉμ ²Ö Ì Ô μ Ìμ É Î É ²Ó μ ʳ ÓÏ Î ² μéμ μ ² μ³ ² Ê ±μ É ²Ö, É.. μ Î ²Ó μ³ ÊΠɱ É ±É. Éμ Ö μ É ³, ÎÉμ μ ² μ ²μÉ É ²Ö ±μ²² ³ Éμ Ô³ ÉÉ Êα ÊÐ É μ μ Ìμ É ± - É ± ². ²μ Î Ö ÉÊ Í Ö ²Õ É Ö μìμ ÊÎ±μ³ μéμ μ ± ± μé±²μ ÖÕÐ μ ³ É -40, É ± μé É Ö É ³ Ê ² Ò³ Ô± ³ - É ²Ó Ò³ ² ³, ±μéμ μ Ö ²Ö É Ö É É Ò³ ±μ²² ³ Éμ μ³ 3 ³ É μ³ μé É Ö 110 ³³.

14 Î É μ É ³ Í Ö Êαμ μéμ μ ³ μ Ô 60Ä1000 ŒÔ 157 NN / DG 20K50 20K50 SP coll Wall 20K50 20K50 TG L, см. 4. ³ ± μé Ó μéμ μ μ Ô ( Ê Ì 60, 100, 200Ä900 ŒÔ ) μ²ó É ±É É μ É μ ± ² μ L 26 ³. Ê Ì ³ É Î μ μ É ±É P3: DG Å ; 20K50 Å ± Ê μ²ó Ö ² ; SP-40 Å μ μ μé Ò ³ É; wall coll 3 Å É ±μ²² ³ Éμ μ³ 3 ³ Ê ² Ò³ Ô± ³ É ²Ó Ò³ ²μ³ Ê ±μ É ²Ö; TG Å ³ Ï Ó Ê²ÓÉ ÉÒ Î Éμ É ± ³μ É ÊÕÉ, ÎÉμ É μ É μ ± Êα Ô± - ³ É ²Ó μ³ ² μé É μ É Êαμ μéμ μ ÊÐ É Ò É ³ Í Ö ³ Êα ²Ö ÒÌ Î Ô. É ³ ²Ó Ò - ÉÒ ³ É ÒÌ μ² ² Ì ²Ö Ì Î Ô, ² ÊÕÐ Ì ³ ± - ³ ²Ó μ μ ³μ ÊÕ É μ ÉÓ ³ ³ ²Ó μ Ï μ ³ Ê²Ó μ μ ² Ö ³ Ï ³ É μ³ d =5 ³, É ² Ò. 5. ɳ É ³, ÎÉμ ² 1.1 Ìμ É Ö ²Ó μ³ Î É ³ É μ μ μ²ö, Î Ö μé Ô 500 ŒÔ ÒÏ. ² μ É ²Ó μ, Ëμ±Ê ÊÕÐ μ ³μ μ- É ²Ö ÔÉ Ì Î Ô ÊÐ É μ μ Î Ò. ²Ó μ Î É μ²ö ÔÉμ ² Ò Ò²μ Ò μ ±É Î ± Ì μμ Ò³ 625 ƒ / ³, ÎÉμ ±μ²ó±μ μ³ ²Ó μ μ. É ²Ó Ò ² Ò μ Ê ÕÉ ³μ μéμ Ò μ É - Éμ ³ É ÒÌ μ² Ê ² Î ³ Ô Êαμ μ É ÕÉ μ Ì ²Ó ÒÌ Î Éμ. É ³ ²Ó Ò ³ É Ò Êαμ μ Ô μ μ³ Éμ³ ³ É ³ Ï d =5 ³ É ² Ò É ². 4. ʲÓÉ ÉÒ É ². 4 É ²Ó É ÊÕÉ, ÎÉμ ³ É ³ Ï d =5 ³ ²Ö Ì Î Ô Ê É Ö Ê μ ² É μ ÉÓ É μ μ 10 %- μ μ μ μ É ÊÎ±μ ³ 25 ³³ μ μ ³ μ ²Ö ÊÌ ³ μ Êα X Z. Ó X μμé É- É Ê É ±μμ É x, z Å ±μμ É Z, É.. Êα μ²êî ÕÉ Ö ÔÉμ³ Î ² μ É ± ²Ó μ μ Ô²², ² μ μ μ É ²Ó μ μ Ô²² ±²ÕÎ ³, ³μ É ÒÉÓ, ÊÎ±μ ²Ö Ô ŒÔ. ± ³ μ μ³, É ÊÕÉ Ö μ μ² É ²Ó Ò ² μ Ö ²Ö μ²êî Ö μ Ìμ ³ÒÌ μ Î ÒÌ ³ μ ÊÎ±μ ²Ö μ μ Ô.

15 158 É ³μ μ G, Гссм / E, МэВ. 5. É ³ ²Ó Ò ÉÒ μ μ (1.1-ƒ, 1.2-ƒ ) Éμ μ μ (2.1-ƒ, 2.2-ƒ ) Ê ² Éμ ² ³ É ³ Ï d =5 ³ ²Ö Ì Î Ô ² Í 4. Î É Ò ³ É Ò Êαμ μ Ô ±μ Í É ±É μ μ³ Éμ³ ³ É ³ Ï d =5 ³ μ Î Ò E i,œô E i,œô I, 1 ΔP/P,% σ x, ³ σ ³ Ò Êα, ³³ z, ³ (É μ.) ( Î É) (μ μ μ μ ÉÓ 10 %) 60 62,1 1, ,93 2,996 1,407 25,9 14, ,09 4, ,27 3,627 1,368 35,2 14, ,93 2, ,93 2,462 1,374 25,3 17, ,21 5, ,70 2,481 1,442 24,0 19, ,12 1, ,29 2,265 1,442 24,4 21, ,24 3, ,49 2,270 1,376 23,3 21, ,03 4, ,96 1,265 1,406 13,6 16, ,88 7, ,51 0,856 1,511 12,0 27, ,18 1, ,27 0,690 1,547 11,3 27, ,85 5, ,985 0,570 1,485 11,7 19,7 ³ Î. Ó ΔP ÉÓ Ï ³ Ê²Ó μ μ ² Ö Êα μ μ²ê Ò μé (FWHM). X Z ²Ó Ï ³ μ μ± É Ò Î ÉÒ μ± ², ÎÉμ Ò Ê ² É ± Ê μ²ó ÒÌ ² μ ± μ É ³ ²Ó ÒÌ ³ É μ ²Ö μ É ±É Ò³ ³ É ³ ³ Ï ±É Î ± μì Ö É Î Ö Éμ μ Ì ³ É ÒÌ μ². μôéμ³ê μ Ò² Ë ± μ Ò ²Ö ʳ ÓÏ Ö ³ ÒÎ ² ±²ÕÎ Ò μ É ³ Í ²Ó Ï Ì Î É Ì. ± ³ μ μ³, ÊÎμ± Éμ ² μ Ëμ ³Ò ²Ö ± μ μ Î Ö É Ê ³μ Ô μ±μ Î É ²Ó μ Ëμ ³ μ ² Ö Î É ³ É μ Éμ μ μ Ê ² É ², μ²μ μ μ Ô± ³ É ²Ó μ³ ². ²Ö ÔÉμ Í ² Ò² Ò μ² Ò μ É ³ Í -

16 Î É μ É ³ Í Ö Êαμ μéμ μ ³ μ Ô 60Ä1000 ŒÔ 159 x z x z 3,2 2,8 2,4 2,0 1,6 1,2 3,2 2,8 2,4 2,0 1,6 1,2 60 МэВ 200 МэВ d, см x z x z 4,0 3,5 3,0 2,5 2,0 1,5 1,0 4,0 3,5 3,0 2,5 2,0 1,5 100 МэВ 300 МэВ d, см. 6. ± É Î Ò μé±²μ Ö σ x ( Ì ± Ò ) σ z ( ± Ò ) ²Ö Êαμ μéμ μ Ô 60, 100, 200, 300 ŒÔ ³μ É μé ³ É ³ Ï d μ Ò Î ÉÒ ² Î ÒÌ μ ³μ ÒÌ ³ É Ì ³ Ï μé d =5 ³ μ d =18 ³ Ê ²μ μì Ö Î ² Î É Í, μ É Ï Ì ³ Ï. ˆ Ëμ ³ Í Õ μ Ëμ ³ Êα ÕÉ É É Ò μé±²μ Ö σ x σ z, ÒÎ ² Ò Ê± Ò³ μ μ μ³ ²Ö ± μ μ É Ê ³μ μ Î Ö Ô. ² μ μ±ê μ É Ê²ÓÉ Éμ μ± Ò É, ÎÉμ ²Ö ³ ²ÒÌ Î Ô 60, 100, 200, 300 ŒÔ É É μ μé±²μ σ x μ Éμ³ d μîé ³ Ö É Ö, μ Ï Ö ² Ò ±μ² Ö μé μ É ²Ó μ ±μéμ μ μ μ - Î Ö. ± É Î μ μé±²μ σ z μ Éμ³ d Éμ É É, μ Ï Ö ± ±μ² Ö ² Î σ x. ÔÉμ³ μ ³ Ê ² Î Ö ³ ±μ Î μ ³ - Ï ÊÎμ± μéμ μ μ Î μ³ Î μé ²Õ ÊÉμ μ Ô²² Ìμ É Ê ±μ μ ² É ³ Ö d μîé ± Ê ²Ò, ÎÉμ É Ê É Ö, μμ Ð μ μ Ö, ²Ö Ï Ì Í ². É ² μ ³ ÏÉ ³ Ö μ É ³ μ ÒÌ Î É É ÒÌ μé- ±²μ ³μ É μé ³ É ³ Ï ²Ö Ô 60, 100, 200, 300 ŒÔ ³μ μ μ²êî ÉÓ Ìμ Ö ÒÌ, ÒÌ. 6. μ, ÎÉμ ²Ö Ì ÒÌ Î Ô É É Ò μé±²μ Ö σ x Ö ²Ö- ÕÉ Ö ² μ ³ ÖÕÐ Ö ËÊ ±Í d, Éμ ³Ö ± ± σ z Ê ² Î ³ d ³ É ³ ²μ ± Ê ³μ μ. ²Ö μ² Ò μ± Ì Î Ô μéμ ÒÌ ÊÎ±μ ³ μ Ì ±É ³ Ö μμé É É ÊÕÐ Ì É É ÒÌ μé±²μ σ x σ z ³μ É μé ³ É ³ Ï Ë Î ±μ ²²Õ É Í. Ö 500 ŒÔ Ì ±É Ê É Ö ³μ μéμ Ò³ μ Éμ³ ± μ σ x, Éμ ³Ö ± ± ËÊ ±Í Ö σ z Ò ± É σ x (d) d 13 ³ d 15,5 ³. ² μ É ²Ó μ,

17 160 É ³μ μ МэВ 100 МэВ 200 X Z N, N X Z N, N МэВ 300 МэВ 1000 X Z N N, X Z N N, XZ,, см XZ,,см. 7. Î É Ò ² Ö μ μ Î Ò³ ±μμ É ³ x y Êα μéμ μ Ô 60, 100, 200, 300 ŒÔ. É ³ ²Ó Ò ³ É ³ Ï d ²Ö ± μ Ô É ². 5 Ô 500 ŒÔ μμé É É Ê É μ μ É ³ ²Ó ÒÌ ³ É μ, ±μéμ ÒÌ ÊÎμ± μîé ± Ê ²Ò. 600, 700, 800, 900 ŒÔ Ì ±É ÊÕÉ Ö É ³, ÎÉμ ËÊ ±Í σ x σ z ³μ μéμ - μ ÉÊÉ Ê ² Î ³ d, μ ±μ Õ Ê ³ ²ÒÌ dσ z >σ x, É.. ÊÎμ± ³ É Ëμ ³Ê É ± ²Ó μ μ Ô²². É ³ ± Ò σ x σ z ± ÕÉ Ö (± Ê ² Ö Ëμ ³ Êα ), ± Ö μ ³ Î d ²Ö ±μ ± É μ Ô, É ³ ²Ö Ì Î Ô μ É dσ z <σ x ( μ μ É ²Ó Ò Ô²² ). É ² μ Ëμ ³ ± Î É μ²êî ³μ μ Êα ³ Ï ²Ö ³ ²ÒÌ Î Ô É. 7. É ³ ²Ó Ò Î Ö Éμ ³ É ÒÌ μ² ± Ê μ²ó ÒÌ ² Ì Ô± - ³ É ²Ó μ μ ² ²Ö Ì Î Ô, ² ÊÕÐ Ì ³ ± ³ ²Ó μ μ ³μ ÊÕ É μ ÉÓ ³ ³ ²Ó μ Ï μ ³ Ê²Ó μ μ ² Ö ³ Ï ÖÌ μ É - ³ ²Ó μ μ ³ É, É ² Ò. 8. Ò Ò É ²Ó É ÊÕÉ, ÎÉμ, ²Ö Éμ μ, ÎÉμ Ò ÊÎμ± ³ ² ³ Ï μ Î μ³ Î 10 %-³ ³ É μ³ μ μ μ μ É > 25 ³³ ³ μ ± Ê ²ÊÕ Ëμ ³Ê, μ Ìμ ³μ ÊÐ É μ ³ ÉÓ μ É ³ ²Ó Ò ³ É Ò Ê ² É ² Ô± - ³ É ²Ó μ³ ². ÔÉμ³ μ Ê μ Ò ³μ μéμ μ μ μ É, Ì ±É μ μ ²Ö d =5 ³, μ É ³ ²Ó ÒÌ ³ É μ Ê ² É μ Õ μ Ò³ ± Ò³ 2.1opt, 2.2opt Ô Êα 300 ŒÔ. ʲÓÉ ÉÒ ÒÎ ² É ² Ò μ μ É ². 5.

18 Î É μ É ³ Í Ö Êαμ μéμ μ ³ μ Ô 60Ä1000 ŒÔ 161 G, Гссм / opt opt E, МэВ. 8. É ³ ²Ó Ò ÉÒ Éμ μ μ Ê ² É ² μ ÉμÖ μ³ ³ É ³ Ï d = 5 ³ ²Ö Ì Î Ô (2.1-ƒ, 2.2-ƒ ) ²Ö μ É ³ ²Ó ÒÌ ³ É μ d (2.1opt, 2.2opt), ÕÐ Ì μ Î μ³ Î ± Ê ²Ò ÊÎμ± ² Í 5. Î É Ò ³ É Ò Êαμ μ Ô ±μ Í É ±É μ É ³ ²Ó ÒÌ ³ É Ì ³ Ï μ Î Ò d, ³ E i,œô σ x, ³ σ ³ Ò, ³³ z, ³ ( Î É) (μ μ μ μ ÉÓ 10 %) 15 62,1 2,884 2,844 27,8 27, ,09 3,398 3,535 31,5 33, ,93 2,623 3,145 28,1 28, ,21 3,185 3,410 30,8 30, ,12 3,014 2,444 35,7 34, ,24 2,464 2,638 27,3 32, ,03 2,820 2,706 30,5 34, ,88 2,494 2,433 31,2 34, ,18 1,453 1,81 27,1 29, ,85 2,713 1,778 34,9 30,8 X Z Š ˆ Î É Ê ³μ Éμ ±μ É Í μ μ ±μ ³ Î ±μ μô² ±É μ μ ÉÊ Ò Ö ²Ö É Ö μ μ Ï Ì Î μ Ö ² ² É ²Ó Ò³ μ±μ³ ±É μ μ ËÊ ±Í μ μ Ö ˆŸ ˆ Šˆ μ ³ É μ ˆˆ ±μ ³ - Î ±μ μ μ μ É μ Ö Ï É Ö μ Ê ²Ó μ μ Í É μ ÒÉ Õ Š ²Ö Ê Í ±μ ³μ. Š ± É μ, μ ³ μ ÒÌ É Ê³ Éμ É ± Ì ÒÉ Ö ²ÖÕÉ Ö Êα μéμ μ ³ μ Ô. Î ³ ²Ö ³ μ ÒÌ - Í μ ÒÌ ÒÉ Š μ Ìμ ³μ ³ ÉÓ Ò É μ É ³Ò Êα Ï μ± ³

19 162 É ³μ μ... μ μ³ Ô 60, 100, 200, 300, 400, 500, 600, 700, 800, 900, 1000 ŒÔ Í ²Ò³ μ μ³ ÒÌ μ É. ²Ö Ê Ï μ μ Ò μ² Ö ÔÉμ μ ³³Ò μé μ ² Ó ÉÐ É ²Ó Ò É Ê μ ³± Î ÉÒ ²Ö ± μ μ É Ê ³μ μ Î Ö Ô Êα, Î ³Ê μ ÖÐ ÉμÖÐ Ö μé. μ³μðóõ μ ³³ μ μ ±μ³ ² ± Geant4 [9] ³ Éμ μ³ Œμ É -Š ²μ Ò²μ μ μ ³μ ² μ μìμ Ö μéμ μ Ô 1000 ŒÔ Ò³ μ É ³, μé ÕÐ ³ ³ É Ò Ô± ³ É ²Ó μ μ Êα, Î μ ²μÉ É ² ³ μ²óë ³. ʲÓÉ É Ò² μ ² Ò ² Ò ÔÉ Ì μ ²μÉ É ², μ Î - ÕÐ μ²êî É Ê ³ÒÌ Ô 60, 100, 200, 300, 400, 500, 600, 700, 800, 900, 1000 ŒÔ. Ò μ ²μÉ É ²Ó, μéμ ² Ò ³, ÒÎ ² Ò ³ É Ò ± μ μ Êα μ Ìμ ³μ μ μ Î Ô, μï Ï μ ÔÉμÉ μ ²μÉ É ²Ó. μ²êî Ò Ò Ò² μ²ó μ Ò ± Î É Ìμ ÒÌ ²Ö μ ³³ Œ μ [10] É ³Ê³ [11], ±μéμ Ò μ μ² ² μ ² ÉÓ É ±Éμ Õ ± μ μ μéμ ± - ² É μ É μ ±, Ò ÉÓ μ É ³ ²Ó Ò ³ ±μ²² ³ Éμ μ ²μÉ É ²Ö, μ É μ É ³ Í Õ ³ É μ Êα ± ² μ ² ÉÓ μ É ³ ²Ó Ò ³Ò Ì ³ - É ÒÌ Ô² ³ Éμ É ±É. ÔÉμ³ Ò² μ²êî Ò μ μ Ò É μ É Î ± ³ É Ò ²Ö ± μ μ Êα, É ± ± ± É μ ÉÓ, Ô É Î ± Ö μ μ μ μ ÉÓ, ³ Ò Êα, μ μ μ μ ÉÓ μ μ É É μ μ ² Ö. Î É Ò³ ÊÉ ³ μ± μ ³μ μ ÉÓ μ Ö Êαμ μéμ μ μ Ô 1000Ä60 ŒÔ ²μÉ μ ÉÓÕ É μ É ³ É μ ²ÊÎ Ö μé μ ³ 2 10 %- μ μ μ μ μ - μ É É μ É ³ É μ³ ³ 25 ³³. Î É μ μ ²μÉ É ²Ó ³ É Í μ Ò³ ³ ³ μ ² Ò μ² μ ÉÓÕ Éμ³ É μ μ É ³μ Ê ² Ö. Éμ μ μ²ö É ²Ö ± μ μ Ô± ³ É ² ±μ μ μ Ê É ² ÉÓ μ Ìμ ³ÊÕ ² Î Ê Ô Êα, É ± ÊÐ É μ ÉÓ μ ÊÕ Ê ±Ê μ ²Ê ÕÐ μ ² μ μ É ²Ó Ò Ìμ Ê ±μ É ²Ó μ μ ³. ³ μ ²μÉ É ²Ó Ê ²μ Ó μ²μ ÉÓ ³ ± ³ ²Ó μ ² ±μ ± Ëμ±Ê ÊÕÐ ³ ² ³ ± ² 3, ÎÉμ μ μ² ²μ Ê ² Î ÉÓ É μ ÉÓ ÊÎ±μ ± Ì Î ÖÌ Ô. - ² μ μ μ² μ ±μ³ ÓÕÉ μ Ê ² ³ É Ò³ Ô² ³ É ³ É ±É. ±μ Î- μ³ Î É Î É Ò Ê μ ² Ò ±É Î ± μéò μ μ²öõé ³ ± ³ ²Ó Ò³ μ μ³ Éμ³ É μ ÉÓ μí μ ²ÊÎ Ö Š μéμ ÒÌ Êα Ì ² Î μ Ô -. μ² É Ö, ÎÉμ ²Ó Ï ³ Î É Ò ³ É Ò Ê ÊÉ ÊÉμÎ Ò μ³μðóõ μμé É É ÊÕÐ Ì μ Ìμ ³ÒÌ Ô± ³ Éμ. ±²ÕÎ ² Ê É μé³ É ÉÓ, ÎÉμ ˆŸ ˆ Šˆ É Ó μ Ò Ê ²μ Ö ²Ö μ Ö Í μ ÒÌ ÒÉ Š Éμ²Ó±μ μéμ μ³ Êα 1000 ŒÔ, μ μéμ ÒÌ Êα Ì ³ μ Ô 60Ä1000 ŒÔ. Š μ³ Éμ μ, Ê ËÊ ±Í μ Ê É ±μ³ ² ± ²Ö ÒÉ Š É μ μ³ Êα ɳμ Ë - μ μ μ μ μ ±É [16]. μ μïμ É μ, ÎÉμ Ò μé Ì 7Ä15 ±³ É μ Ö ±μ³- μ É É μ É Ö Î ³μ ³Ò ² μ É Ö Š, É ± Ò μéò Ï μ±μ - μ²ó ÊÕÉ Ö μ ³ μ μ μ, É μ É μ ±μ Í. μ³ ³, ÎÉμ ±μ³ ² ± Î ²Ö μ Ö Í μ ÒÌ ÒÉ É μ μ³ Êα É- ³μ Ë μ μ μ μ μ ±É ² Î ÒÌ É ³ ÉÊ Ì μ± Ê ÕÐ Ò μ μ²ö É μ ²ÊÎ ÉÓ ± ± μé ²Ó Ò Ô² ³ ÉÒ, É ± ² ÉÒ μ Ò ² Ö. ± ³ μ μ³, Ì μí ±²μÉ μ ˆŸ ˆ Šˆ Ö ²Ö É Ö É Ò³ Ê ±μ É ² ³ μ, ±μ- Éμ μ³ μ μéμî Ò ±μ³ ² ±, μ ³μ μ μ Ï μ± Ì Í μ ÒÌ ÒÉ Š ± ± μéμ ÒÌ Êα Ì μ Ô 60Ä1000 ŒÔ, É ± É μ μ³ Êα ɳμ Ë μ μ μ μ μ ±É Ô 1Ä1000 ŒÔ.

20 Î É μ É ³ Í Ö Êαμ μéμ μ ³ μ Ô 60Ä1000 ŒÔ 163 ˆ Š ˆ 1. μ ³μ. Š.. μ ³ μ μ ÉμÖ Ì μí ±²μÉ μ Ô Õ μéμ μ 1 ƒô ƒ ÉÎ //. VII μõ. μ Ð. μ Ê ±μ É ²Ö³ Ö ÒÌ Î É Í, Ê, 14Ä16 μ±é Œ., Ä ² μ.., Šμ³ μ. ˆ., Î ±μ.. Ò μ μéμ μ μ Êα Ì μé μ Ô - 100Ä200 ŒÔ ²Ö ³ ±μ- μ²μ Î ± Ì ² μ // Œ. μ² Ä Cascio E. W. et al. The Proton Irradiation Program at the Northeast Proton Therapy Center // Rad. Effects Data Workshop, July 21Ä25, IEEE. P. 141Ä μ μ Ó... ˆ ² μ Ê Ê μ μ pp- Ö Ö μ ² É ±Ê²μ μ ±μ É Ë - Í μ Ô 500Ä1000 ŒÔ. É ˆ-430.., c. 5. Kotov A. A. et al. Energy Dependence of Proton Induced Fission Cross Sections for Heavy Nuclei in the Energy Range 200Ä1000 MeV // Phys. Rev. C V. 74. P μ ³μ. Š.. ÊÎμ± μéμ μ ³ μ Ô Ì μí ±²μÉ μ ˆŸ Å μ Ò μ ³μ μ É ²Ö ÊÎ Ö Í μ ÒÌ ÔËË ±Éμ // Ò Ä Abrossimov N. K. et al MeV Proton Beam Therapy Facility at Petersburg Nuclear Physics Institute Synchrocyclotron // J. Phys. Conf Ser. 41. P. 424Ä μ ³μ. Š.. ˆ ² μ μ ³μ μ É μ Ö Ì μí ±²μÉ μ ˆŸ μ- Éμ μ μ Êα Ô 140Ä230 ŒÔ ²Ö ² Î Ö μ ±μ²μ Î ± Ì μ². É ˆŸ ƒ ÉÎ, c μ ³μ. Š., μ²î ±μ.., Ö μ ƒ.. Œμ ² μ ³ μ ÒÌ ÊÎ±μ ³ Éμ μ³ Œμ É -Š ²μ //. IV μõ. μ Ð. μ Ê ±μ É ²Ö³ Ö ÒÌ Î É Í. Œ., Ä μ ³μ. Š., μ²î ±μ.., Ö μ ƒ.. É ³ Í Ö É ±Éμ ÊÎ±μ ³ Éμ μ³ Œμ É - Š ²μ //. VI μõ. μ Ð. μ Ê ±μ É ²Ö³ Ö ÒÌ Î É Í. Œ., Ä μ²ó ± ƒ. É ± Ö ÒÌ Î É Í..: μ Éμ³ É, ŠÊ Ó³ ±μ. Œ., ͱ. ˆ. Œ Éμ μ ± ²μ ²Ó ÒÌ Ô± É ³Ê³μ Î Ì ² μ μ ² μ μ μ ³³ μ Ö μ μ²ó ÒÌ μ Î ÖÌ // ² μ É³Ò μ ³³Ò ²ÊÎ μ μ μ ±. : É, Sherbakov O. A. et al. ISNP/GNEIS Facility in Gatchina for Neutron Testing with Atmospheric-Like Spectrum // Program of the Intern. Conf. ªRADEC-2015ª, Moscow, Sept. 14Ä18, P. 40. μ²êî μ 23 ³ É 2016.